“На портите од анот имаше две камени икони со синџир обесени самодојдени од манастирот Свети Никола кај Чепигово. Многупати Турците кршеле и фрлале, ама пак тие си иделе и се обесувале на истото место”, ова се само дел од легендите кои се раскажани и запишани од страна на Марко Цепанко, пренесувани од генерација на генерација поврзани со импресивниот ѕид остаток од турскиот објект Куршумли-ан од 16 век во центарот на градот кој од едната страна сега е претворен во камена сцена за летни културни манифестации.
На место на влезната порта на Анот, подигнат е параклис, посветен на Свети Никола да ги штити прилепчани од неволји и немири. Граѓаните добија централно светилиште со голема камена икона со Свети Никола. Советот го прогласи светецот за закрилник и патрон. На плочата пишува:
“Светителе, Оче наш, Николае, Тебе ти ги доверуваме нашиот град да ги штитиш чуваш и закрилуваш луѓето сега, секогаш и во сите векови”.
Според историските податоци, Куршумли-ан бил изграден од турците при нивното доаѓање на Балканот, зашто Прилеп бил познат економски центар. Трговци со каравани и придружба доаѓале и преноќувале во анот. Во придружните објекти имало и пондила за сместување и прехрана на коњи, кобили и магариња. Запишано е дека портата на Анот била голема да можат да влезат и камили.
Едно од преданијата вели дека покривот на Анот бил оловен и затоа турците го нарекле Куршумли-ан. При градбата на блиската Чарши џамија, немале доволно материјали и го растуриле оловниот покрив на Анот да ја покријат џамијата.
Во околината на ѕидот уште стојат големи мермерни, обликувани блокови и столбови. Во преданијата на Цепенко се вели дека турците донеле мемерни диреци од близина на селото Чепигово каде се наоѓа археолошкиот локалитет на античкиот град Стибера. Стручни лица препознаваат дека дел од камениот материјал за Куршумли-ан бил од остатоците од античките градби. Битолскиот валија од завист ги расипал сите убави камења да го изградат Куршумли-ан кај таканаречениот Рибен пазар. Старите прилепчани пренесуваат дека Куршумли-ан имал еврејски знаци.
“На остатокот од ѕидот, на отворите, розетите се во форма на шестокрака ѕвезда што е симбол на еврејските објекти. Како дошле еврејските знаци на турски објект, тешко се одгатнува, зашто не се памети, а и историјата не забележала, во Прилеп да живееле козјнае колку Евреи или пак имало синагога”, вели стар прилепчанец.
Околината на ѕидот на Куршумли-ан последниве години е облагородена со неколку урбанистички интервенции. Едната страна е адаптирана во камена летна сцена за изведување на културно настани, додека во близината на другата страна е поставен споменикот на првиот претседател на АСНОМ, Методија Андонов Ченто. Во комплексот на плоштадот, архитектите го поставија и споменикот на Александар Македонски, подарок на градот од бизнисменот со прилепско потекло од САД Ѓорѓија Џорџ Атанасоски.
Извор: Неделник “Зенит”